Leestafel

“Horen en zien in de zorg, interactie is het halve werk.” Dat waren de titel en ondertitel van het symposium dat Kalorama in eigen huis hield. Uitgenodigd was een brede groep, vooral zorginstellingen en behandelaren.

We hebben in vorige nummers het thema onder de kop ’Zelfmanagement voor ouderen’ al uitgebreid aan bod laten komen door aandacht te schenken aan promotie en onderzoek van Lieve Roets. Ze was ook nu aanwezig om over haar proefschrift te vertellen, maar ook wat er met haar ideeën daarna gebeurt.

Er wordt deze middag voortdurend gesproken over kwetsbare ouderen met doofblindheid. Bij de pgDB
‘bezitten we’ geloof ik niet veel kwetsbare ouderen van boven de tachtig, maar toch leek het ons raadzaam om onze neus te laten zien en ons te laten horen. Iedereen wordt vanzelf ouder, toch?

Tekst Theo Hendrikse

Woensdagmiddag 23 mei. Een allegaartje van bezoekers, jong oud, zelfs uit België twee ergotherapeuten in opleiding, Kentalis, Het Schild (verzorgingstehuis voor oudere blinden), Bartiméus, de GGMD …

“Interactie is het halve werk.” Hoe dat anders zou kunnen, anders dan wat nu nogal binnen instellingen voor ouderen gebeurt, dat moest deze middag naar voren komen.

Kalorama heeft natuurlijk een centrum voor doofblindheid. Maar het model waarbij mensen meer grip op hun eigen leven krijgen, kan onder meer ook bij andere verpleeghuizen worden ingevoerd. Zoals een inleidster duidelijk maakte. Mensen met dementie kun je ook anders dan tot nu toe benaderen, via oprechte aandacht en interactie. Daarnaast werd op verschillende manieren aan de aanwezigen laten zien welke effecten doofblindheid kan hebben. Maar ook hoe een benadering kan verschillen.

Via korte filmfragmenten werd dat getoond. Interactie was het toverwoord. Een illustratief filmpje liet een verzorgende en een cliënt zien en horen. Plus een tikkende opwindbare wekker. Dat ding stond niet op tijd. In drie minuten ontspon zich een soort metamorfose. Als eerste schreeuwde, jawel, schreeuwde de verzorgende dat de wekker niet op tijd stond. Of ze dat even moest gelijk zetten … En hoe het toch was geweest bij de schoonheidsspecialist. De cliënt antwoordde op gewone toon dat die wekker inderdaad wel op de goede tijd moest worden gezet en die schoonheidsspecialist was goed geweest. De verzorgende stelde nog meer gesloten vragen, maar langzamerhand kreeg ze in de gaten dat dit niet zo werkte en begon andere vragen te stellen. Over diezelfde schoonheidsspecialist en wat die allemaal aan de vrouw ‘had gedaan’. De vrouw had intussen de wekker naar zich toegetrokken en bleek heel goed in staat het ding zelf aardig op de goede tijd te zetten. In drie minuten ging het gesprek van: een soort betuttelend geschreeuw naar een tweegesprek waarin de wekker op tijd kwam te staan en de verzorgende veel meer leuke dingen van de cliënt te weten kwam … Ik heb geen idee of het gespeeld was of echt. Mocht dat laatste het geval zijn, dan is het heel beeldend.

Na de pauze deed Lieve haar verhaal, haar ideeën uit de doeken. Deze keer geen paranimfen, geen constructieve of lastige vragen van hoogleraren of ander lastig ‘gespuis’. Deze keer in begrijpbaar Nederlands. Onder meer over hoe verzorgenden aan zorgplannen en leefplannen hingen en hoe ze door een scholingsprogramma en goede gesprekken met de ouderen zelf, daar wat van los waren geweekt. De hele setting was heel erg gericht op die hele oude kwetsbare mensen die allemaal in instellingen leken te gaan leven in de toekomst. Maar is dat straks nog zo?

In de interactie met de zaal moest het er bij uw verslaggever even uit. “De ouderen van nu, zijn anders dan de ouderen van over zeg vijf of tien jaar. Via internet kunnen die straks gemakkelijker contacten onderhouden. Zaken te weten komen uit de buitenwereld. Van alles zelf regelen en beslissen, om maar iets te noemen.” En, zo kon ik het niet laten om te prikkelen: “Over vijf jaar, of tien, schrijven we zelf onze zorgplannen wel.” Ik was verrast door het applaus van de zaal, en we spreken elkaar over vijf jaar …

Dat de verzorging, de benadering van ouderen (en dus ook die met doofblindheid) anders moet, en kan, dat kwam die middag duidelijk naar voren.

Als een extra bonus, was er Martien. Een man die zichzelf Muziekagoog noemt en op Kalorama met trommels en klankschalen werkt. Hij demonstreerde dat, en zichzelf, na afloop in de zaal.

Die dingen kun je horen, die kun je voelen. Dat werd na de bijeenkomst door de aanwezigen ook ervaren als iets heel bijzonders.

Ook ik moest natuurlijk even voelen, ervaren. En ik vroeg: “Wat vind jij nou van zo’n dag, en de zelfregie en zorgplannen …”

“Ach, een hoop ge-ouwehoer … gewoon doen. Dat doe ik hier … gewoon doen. En, met muziek, hoef je helemaal niet te praten, dat verbindt zonder woorden …”

Verslag van de wandeling en het bezoek aan het Draaiorgelmuseum Perlee in De Jordaan.
Donderdag 17 mei 2018 georganiseerd door Stichting KUBES.

Tekst Joke Franken

Vroeg uit de veren en op naar Amsterdam. Helaas misten wij de koffie i.v.m. ongelukken en veel spitswerk op de weg er naartoe.

Niet getreurd, maar richting de Westermarkt. Onze gids gidste ons door, zoals zij het noemt, het slechtste gebied in Amsterdam; De Jordaan.
Na haar interessante informatie bekeek ik het standbeeld van Anne Frank. Daarna de Westertoren binnen getreden waar we heel veel moois mochten aanraken. Geweldig!
Ik knielde op een grafsteen waar het reliëf goed te voelen is. De preekstoel bekeken met schitterende gekrulde vormen. De bijbel opengeslagen op mooie duidelijk voelbare leeuwenlichamen. De brandende braamstruik o.a. uitgebeeld door de kunstenaar Het Mannetje.

Toen weer verder gegidst met vele verhalen over De Jordaan richting Draaiorgelmuseum Perlee.
Uitgebreide informatie over het ontstaan van dit Museum en bezichtigen van verschillende draaiorgels. Weer veel aangeraakt en veel geleerd.
Verschillende aanwezigen draaiden aan een draaiorgelwiel. Sommigen lukte het en anderen maakten er gewoon een langzamer liedje van… Je zou als echte dove doofblinde persoon het ritme kunnen voelen van een orgel. En de trommels die er vaak bij zitten. Erg leuk en spannend…

Na het vele wandelen en staan, maakten we gebruik van de lunch. Heerlijk, mijn begeleider en ik eindelijk koffie… Daar kon niemand iets aan doen, maar we waren er wel aan toe…Samen bleven wij buiten zitten op het terras in het zonnetje. Later kwamen de anderen ook buiten zitten.

Ons laatste informatierondje samen met de gids bracht ons weer in schitterende Hofjes. We hadden er al meer bezocht en het ene Hofje vonden we nog mooier dan het andere Hofje.
En toen op naar het café van Lowietje. Samen zongen we met de gids heerlijke Jordaanse liedjes en genoten van een borrel.
Zo langzamerhand gingen we huiswaarts. Vol mooie indrukken van wat we hadden gezien en waar we van hadden genoten.

Hartelijk dank voor deze goed georganiseerde uitgaansdag in De Jordaan.

De nieuwsredactie is op bezoek gegaan bij Henriëtte Boon die een mooi, indringend verhaal heeft te vertellen.

Tekst José de Jong en Helma Pascaud

Iets later dan gepland komen we aan in Nieuwegein. Oege, de echtgenoot van Henriëtte wacht ons op bij de bushalte en brengt ons met de auto naar hun huis.

Henriëtte staat bij de deur. Blind, ogen half dicht en begroet ons. Neemt onze jassen aan en stuurt ons de kamer in. Zij weet blindelings de weg. De kamer is gezellig ingericht. Henriëtte vraagt: ”Kun je de beelden zien?” We zien beelden staan op de schouw. Een vrouw, een schoffie, een hoofd, borstbeeld, bollen met bloemblaadjes heel precies. “Die heb ik gemaakt” zegt Henriëtte trots. Later vertelt ze dat ze sinds de laatste tien jaar boetseert. Ze ziet niets meer en doet alles op gevoel.

We drinken koffie in de zitkamer en kletsen wat over de geleidehonden en bekijken foto’s. Het stel heeft samen drie kinderen en acht kleinkinderen waarvan er een helaas is overleden. De foto van het baby’tje staat op de kast. Henriëtte en Oege vertellen over het overlijden van het baby’tje. We slikken onze ontroering weg.
Als Henriëtte de koffiekan haalt voor een tweede kopje koffie houdt Oege haar in de gaten vanuit zijn stoel.

Hij steekt zijn arm uit, als ze voorbijloopt. Zo heeft ze even een steuntje en weet ze waar ze loopt. Ze zijn een team. Voordat we aan de eetkamertafel aanschuiven en Henriëtte haar levensverhaal gaat vertellen zegt ze eerst dat ze een gelukkig leven heeft.

“Op zevenjarige leeftijd, kreeg ik mijn eerste hoortoestelletjes”, glimlacht ze. Ze vertelt dat ze buiten wandelde met haar moeder. Haar wijsvinger gaat omhoog: “Ik zei: Mama wat hoor ik nou toch?” “Je hoort de vogeltjes.” “Ja”, zegt Henriëtte nog steeds wat verwonderd, dat moment zal ik nooit meer vergeten…”

Regelmatig zegt Henriëtte: “O ja, wat ik ook wil vertellen…” En dan gaat het over de pubertijd. Ze droeg toen een hoorbril en vond ze vreselijk. Want als puber wil je helemaal niet anders zijn.

Of verhaalt over het buiten spelen, dat vriendjes riepen: “Dove kwartel”. En haar broers die dan voor haar opkwamen.

Over dat ze gewerkt heeft in een kindertehuis en dat ze Oege ontmoet heeft bij de Evangelische Club. Hun afspraakje bij ‘de zee’ (het IJsselmeer) waarbij ze tegen een aardappel aanschopte. Dat de aardappel de aanleiding moest zijn voor hun verdere leven samen. “Mijn eigenheimer”, klinkt er vanachter de krant die Oege op de bank zit te lezen…

Henriëtte is gestopt met werken toen ze trouwden. Er zijn drie kinderen geboren. Als ze tweeëndertig is gaat ze slechter zien. Ze voelt zich ziek. De dokter denkt dat ze overspannen is. Henriëtte: “Ik zeg heh, overspannen?”, Ze kijkt er nog bij van: hoe kan dát nu? Ik?

Het zijn de kleine dingetjes die ze niet ziet, zoals haar zoontje van anderhalf die over de vloer kruipt… Dan is er de vriendin die testjes met haar doet. Henriëtte doet voor. Met haar wijsvinger tipt ze haar neus aan. “De vriendin zegt: je moet recht voor je blijven kijken en ik ga met mijn handen aan de zijkant bewegen.” Het duurt een hele poos voordat Henriëtte de handen ziet. Dus naar de oogarts, onderzoeken volgen…
Na afloop van de onderzoeken wordt er éven gezegd dat ze binnen vijf jaar blind is. Overrompelend nieuws waar ze zich geen raad mee weet. Er is een vriend van hun dominee die bij een andere arts gaat uitzoeken wat er nu precies aan de hand is. Het nieuws valt zwaar.
Achteraf kan ze de dingen plaatsen, zoals waarom ze zo vaak met de fiets tegen de stoep aan botste.
Het zoeken begint. Via Bartimeús leren stoklopen. Dat wilde ze thuis leren. Door het stoklopen kwamen de mensen niet meer naar Henriëtte toe, vreselijk vond ze dat. Aan de andere kant waren er mensen die van alles voor je gaan invullen. Binnen het gezin en op feestjes.. iedereen ging betuttelen. En ze was totaal niet assertief. “Ik werd ziek van het betuttelen.”
Ze kon niet omgaan met haar ziekte.
Twee keer zijn Henriëtte en Oege naar Cuba geweest voor de Cubatherapie. Ze kijkt voor zich uit, serieus: vertelt over de zware depressie in 2006, zelfs opgenomen geweest en nog steeds slikt ze antidepressiva. Oege zorgt voor structuur in die periode. Ze volgt gestallttherapie.*
Er is zoveel boosheid en weerstand. Ze wil niet beperkt zijn. Ze krijgt tijdens de therapie een zitkussen en na verloop van deze therapie moet ze het kussen een mooie plek geven.
Henriëtte; “Ik gooide het kussen in een hoek in de gang! Later begreep ik dat het kussen voor mij stond. Ik gooide mezelf weg… dat moest ik leren, mezelf een plék geven.”
Een vriendin zorgt ervoor dat Henriëtte gaat boetseren. Eerst twijfelt ze want: “Men zit niet te wachten op mensen met een beperking!” Maar ze vindt het leuk. Ze vertelt over haar eerste beeldje wat ze gemaakt heeft. Een vrouwenfiguurtje, ze boetseert terwijl de tranen over haar wangen stromen, iedere keer weer als ze aan het beeldje verder gaat… Het beeldje stelt een vrouw voor zittend met haar handen op schoot, handpalmen omhoog. Als dan op een keer het beeldje thuis tijdens het stofzuigen in duizend stukjes valt en ze de stukjes in een zakje meeneemt naar de boetseergroep, valt het kwartje. Henriëtte glimlacht: “Dat vrouwenbeeldje was de oude Henriëtte zelf, ik ben bevrijd en ga opnieuw verder met mijn leven.”
Ze maakt een nieuw beeld van de vrouw en laat dit zien. Heel trots.

Ze is assertiever geworden, kan zich in haar boetseergroep beter uiten. Ze voelt zich op een gegeven moment ongelukkig doordat haar zicht weg is en de andere vrouwen druk door elkaar heen praten waardoor ze niets verstaat. “Ik dacht, óf ik ga hier weg, óf ik ga er nu wat over zeggen”. Henriëtte slaat met haar vuist op tafel terwijl ze dit zegt. Het heeft geholpen, ze gaat met plezier weer naar de boetseergroep.
Het Boeddhisme geeft haar ook rust. Bewust leven in het hier en nu. Door het mediteren leert ze beter luisteren, de aandacht verslapt niet zo snel. Want zegt ze “het slechter gaan horen vind ik erger nog dan het niet meer zien.”
Dan is er pauze. “Willen jullie een loempia?” Oege, die zorgzaam rondloopt.
“Oege is mijn maatje!”, Henriëtte zoekt in het rond naar hem en glimlacht blij.
Na het eten van de heerlijke loempiaatjes vertelt Henriëtte dat een van de kleinkinderen ook het Ushersyndroom heeft. “Ik vond het zó erg, ik had altijd gehoopt dat ik de enige in de familie zou zijn”. Als hij eens aan zijn oma vraagt of hij ook blind wordt, antwoord ze dat het nog lang duurt. “Het kind weet van zijn ziekte, en weet ook dat de medische wetenschap niet stilstaat, want, heeft hij eens gezegd: er is dan vast wel een pilletje…”

Dan is het tijd voor een foto. Henriëtte pakt trots het beeld van de vrouw. Die zegt alles. De berusting na al die jaren. Net als ze zegt: het geeft zoveel rust nu ik blind ben. Ze oogt ook heel ontspannen. Zoals ze in het begin van ons gesprek zei: ik heb een gelukkig leven.

We bedanken Henriëtte voor haar verhaal en stappen onder de indruk weer in de auto van man Oege die ons naar de tram brengt.
Oege vertelt in de auto hoeveel respect hij heeft voor zijn vrouw. “Wij leven niet met deze beperking, maar het is ons leven.”

*Gestalttherapie is een effectieve vorm van therapie voor mensen die psychische problemen ervaren met betrekking tot zichzelf en hun omgeving.

Noot van de redactie:
Ook dit is weer een mooi, aangrijpend levensverhaal. Twijfel niet, als u ook een verhaal te vertellen heeft horen wij het graag en komen zeker ook graag bij u langs om het verhaal op te tekenen.
Mail naar: nieuwsredactie@doofblinden.net
of bel naar Joke Franken: 040-2016096

Dit keer een stukje over OV-chip Plus. Ik reis veel met Openbaar Vervoer met een voordeeluren-abonnement. Als het druk is in de stationshal is het lastig om de piepjes te horen van de in- en uitcheckpoortjes. Soms staat iemand naast je die gelijktijdig zijn of haar OV-chipkaart voor het display houdt. Tja, welke piepjes hoor je dan, die van jouw kaart of die van de ander… Dat wil zeggen als je de piepjes al hoort. Dat is voor onze doelgroep, mensen met doofblindheid, niet vanzelfsprekend.
Daarom ben ik op onderzoek uitgegaan en heb de Ooglijn van de Oogvereniging gebeld. Zij waren zeer behulpzaam. Hieronder vind je de uitleg.

Bron: Raakvlak 2, 2018
Door: Helma Pascaud

Vertel eens hoe werkt OV-chip Plus?
Als je een visuele beperking hebt en moeite met in- en uitchecken kun je kiezen voor OV-chip Plus. Hiermee kun je telefonisch maar ook online een reis boeken.
Hoe lang van tevoren moet je de reis boeken?
Je kunt tot vijf minuten voor vertrek bellen met het gratis telefoonnummer 0800-7245482. Dit nummer is dag en nacht bereikbaar. Dit geldt ook voor online boeken, als je maar boekt voordat je op reis gaat. Het online adres is https://login.ns.nl/login
Hoe gaat de betaling dan?
Als je met OV-chip Plus reist wordt er geen saldo van je OV-chipkaart afgeschreven. Je reist op rekening, er wordt dus achteraf geld van je rekening afgehaald.
De NS schrijft maandelijks het geld van de reizen die je in de maand daarvoor hebt gemaakt van je rekening af. Je ontvangt geen facturen op papier. Via MijnNS.nl kun je de facturen bekijken. Als je dit niet kunt zien kan het ook voorgelezen worden door de medewerkers van OV-chip Plus Klantenservice. Hiervoor kun je gewoon het gratis boekingsnummer bellen: 0800-7245482
Hoe gaan de poortjes op de stations open als je niet hoeft in te checken?
Je kunt de poortjes op de stations gewoon openen door de kaart voor de kaartlezer te houden. Het poortje gaat dan open zonder dat er saldo van je kaart wordt afgeschreven, dit omdat je de reis telefonisch geboekt hebt.
Een waarschuwing, met OV-chip Plus kun je de poortjes van Arriva niet openen!
Er is altijd een NS-poortje aanwezig. als je het station binnenkomt of verlaat kun je dit poortje gebruiken.
Als je begeleider meereist en deze wil met de sleutelkaart het poortje openen van Arriva lukt dat ook niet. Kortom ook de begeleider moet dus door het poortje van NS.
Ja, maar hoe weet je als blind/slechtziende of je voor een poortje van Arriva staat?
Op stations waar meerdere vervoerders rijden, wordt de geleidelijn naar het kabinet (vaste deel van het OV poortje waar de incheck automaat op zit) aangelegd. Op dit kabinet komt een bordje met braille en voelbare letters waarop is vermeld waar het brede poortje van de diverse vervoerders zich bevindt. Op die manier weet je altijd bij welke vervoerder je gaat in- of uitchecken.

Als oudere heb je keuzedagen die je kunt opnemen. Wat zijn keuzedagen en hoe doe je dat met een OV-chip Plus kaart?
Keuzedagen kun je krijgen als je een OV kortingskaart hebt en ouder dan zestig bent. Op deze dagen mag je vrij reizen door het hele land. Je krijgt zeven keuzedagen. Iedere twee maanden moet je er een opnemen anders vervalt die dag. De zevende dag mag je vrij opnemen in het hele jaar. Voor 7 keuzedagen betaal je naast je abonnement 24,50 euro voor 2e klas of 49,50 voor 1e klas extra. Je kunt ze zowel op papier als digitaal krijgen. Als je ze op papier krijgt moet je wel in- en uitchecken, evenals op de normale manier als je geen OV-chip Plus hebt op je kaart.

Je kunt met OV-chip Plus je keuzedagen opnemen door het gratis boekingsnummer te bellen of te mailen. Je geeft aan dat je een keuzedag wilt gebruiken. De medewerker verwerkt dit in het systeem en je kunt op reis. Dit zonder dat je langs de kaartautomaat hoeft om je keuzedag te activeren.
Ook heb ik wel eens gehoord dat je bij sommige abonnementen niet hoeft te boeken, wanneer is dat dan?
Misschien gebruik je OV-chip Plus en heb je daarnaast een ‘afgekocht reisrecht’. Denk hierbij aan ‘Altijd Vrij’, ‘Traject Vrij’, ‘Dal Vrij’ etc. Dan hoef je niet te bellen/mailen als je binnen je afgekochte traject reist. Reis je daarbuiten, dan moet je wel boeken.
Wat is een afgekocht traject?
Dat is een traject waar je vooraf voor betaald hebt. Bijvoorbeeld een trajectvrij abonnement van Amsterdam naar Utrecht. Zolang je op dit traject reist is het vooraf afgekocht. Een ander voorbeeld: altijd vrij abonnement. Je mag altijd reizen zonder te betalen want je hebt vooraf alles afgekocht.
Stel dat je toch wil in- en uitchecken met OV-chip Plus omdat het rustig is en je denkt, ik hoor/zie het wel, kan dat dan nog?
Nee, staat OV-chip Plus op je OV-chipkaart, dan kun je bij treinreizen met die kaart niet meer in- en uitchecken. Doe je dat wel, dan herkent het systeem geen geldige incheck en reis je zwart. Je betaalt namelijk achteraf en reist niet meer op saldo. Het is dus goed om vooraf een keuze te maken. Je reist met OV-chip Plus en boekt je reizen telefonisch/online, of je maakt geen gebruik van OV-chip Plus en blijft in- en uitchecken. Uiteraard kun je in bus, tram en metro wel gewoon blijven in- en uitchecken met een kaart waar OV-chip Plus op staat.

Wanneer je met OV-chip plus wilt inchecken in bus, tram of metro moet je wel saldo op je OV-chip plus kaart zetten. Je kunt voor een treinreis de NS bellen en aangeven dat je telefonisch een reis boekt. Daarna bij de NS poortjes in- en uitchecken. Dat kost niets want in de reishistorie staat dan € 0,00. Alléén als je incheckt in bus/tram/metro wordt het van je saldo afgetrokken.

Als je nu veel vertraging hebt opgelopen wat dan?
Heb je gereisd met OV-chip Plus en minimaal dertig minuten vertraging opgelopen tijdens je reis? Dan kun je een aanvraag voor restitutie indienen via OV-chip Plus Klantenservice: 0800 – 7245482. Of neem contact op met NS klantenservice, mail: ns.nl/klantenservice/contact
Het bedrag dat je terugkrijgt wordt verrekend met je maandfactuur.
Tot slot hoe vraag je OV-chip Plus aan?
Download het aanvraagformulier via de website van NS. Het ingevulde formulier stuur je, met een kopie van je begeleiderskaart B, naar NS. Na twee weken staat OV-chip Plus voor je klaar en kun je het bij een ophaalautomaat activeren. Als je op het formulier je e-mailadres invult krijg je van NS een melding dat OV-chip Plus klaar staat.
Let op! OV-chip Plus kan alleen op een OV-chipkaart geladen worden die nog minimaal zes weken geldig is.
Hartelijk bedankt voor de informatie. Waar kunnen de lezers van Raakvlak terecht met eventuele vragen?
Vragen kunnen gesteld worden aan de Ooglijn van de Oogvereniging.
Telefoonnummer: 030-2945444
E-mail: ooglijn@oogvereniging.nl

Gebruikers van OV-chip Plus aan het woord.
1. Wat is het gemak van een OV-chip Plus kaart?
Het grootste gemak is dat je nergens in en uit hoeft te checken. Maar met het pasje kun je wel de poortjes openen zonder dat er kosten aan verbonden is. Je hoort wel een geluid alsof je uitgecheckt bent. Maar dat heeft niets te betekenen.
2. Gaat het boeken via internet altijd goed?
Ja, tenzij er een storing van welke aard dan ook is. En het is ook een heel gemakkelijke manier van boeken. Je vult vertrekpunt, aankomstpunt, datum, klasse, korting in. Dan ga je naar de volgende pagina en kun je alles nog eens goed bekijken en je klikt op akkoord.
3. Hoe kom je te weten wat de kosten zijn?
Bij digitale boeking zie je bij het bekijken van de boeking voordat je akkoord gaat de prijs van het traject staan. Bij telefonische boeking wordt het je verteld.
En het staat ook in de mail die je krijgt.

Door: Emmy van Swaaij
Bron: Raakvlak 2, 2018

Een jaar geleden tolkte ik een theatervoorstelling voor een doofblinde klant. De voorstelling werd gespeeld door doofblinde acteurs. Misschien ken je het wel? Toneelgroep Mooi Uitzicht. Veel spelers wonen op Kalorama in Beek-Ubbergen.

Samen met een collega gingen we tolken. Na de voorstelling merkten we dat we minder moe waren, doordat we steeds afwisselden.

We bleven als tolk langer fris en helder.

Mijn collega zag dingen die mij waren ontgaan! En andersom ook.

De klant was erg tevreden. Ze had veel meegekregen van de voorstelling.

Door de ene tolk konden reacties van het publiek worden weergegeven op haar rug. Door de andere tolk kon de voorstelling door getolkt worden.

Deze manier van tolken heet teamtolken.

Het valt ons op dat teamtolken niet vaak wordt ingezet, veel minder dan in het buitenland. Dat is jammer want er zijn veel voordelen aan het inzetten van twee tolken, zowel voor de tolken als ook voor de tolkgebruiker.

Wat zijn de voordelen?

• Verschillende talenten worden gebruikt, je kunt elkaar als tolk aanvullen. Bijvoorbeeld in kennis en vaardigheden.
• Het gesprek of voorstelling is beter te volgen voor de tolkgebruiker.
• Blessures, zoals het bij tolken veelvoorkomende RSI, worden voorkomen. Dit doordat er niet te lang achter elkaar door gewerkt wordt. Internationaal onderzoek* toont aan dat tolken gebarentaal een grote kans hebben op fysieke klachten, zoals RSI en mentale overbelasting als zij bijvoorbeeld onvoldoende pauzeren of te veel uren tolken per dag. Wanneer er twee of meer tolken op een intensieve of langdurige opdracht worden ingezet verkleint dit de kans op klachten.(* zie hiervoor bijv: NTID Focus, Winter/Spring 1991)
• De dove/doofblinde klant krijgt een vertaling van betere kwaliteit.
• De dove/doofblinde klant heeft meerdere tolken aan wie hij/zij gewend is, is minder afhankelijk van een en dezelfde tolk. Heeft een vertrouwensband met meerdere tolken.

Hoe werkt teamtolken?

Er is steeds een ondersteunende en een actieve tolk. De ondersteunende tolk houdt zicht op de gehele overgebrachte boodschap en kan bij gemiste informatie direct ondersteunen. De spreker hoeft dan niet onderbroken te worden. Als de spreker gebruikt maakt van visuele hulpmiddelen dan kan de ondersteunende tolk deze informatie doorgeven aan deze collega. Vermoeidheid of afnemende concentratie kunnen de tolkprestatie beïnvloeden. Tijdens een drukke situatie kan de ondersteunende tolk er voor kiezen om eerder te wisselen

Ook kan er voor gekozen worden dat een tolk dat wat er te zien is op de rug van de doofblinde weergeeft, de andere tolk richt zich op dat wat er gesproken wordt.

Terwijl een tolk het gesprokene omzet in gebaren kan de ondersteunende tolk namen en getallen opschrijven op papier zodat deze goed gespeld kunnen worden.

Een mooi voorbeeld is te zien op dit filmpje: https://youtu.be/3ywn1hDFYpA

Op de website van de NBTG is o.a. het volgende te vinden over teamtolken:

Aan de hand van informatie over de opdracht en in overleg met de klant(en), de tolk en/of het bemiddelingsbureau kan geadviseerd worden twee tolken in te zetten. Dit kan door één of alle betrokkenen worden besloten.

• Een bemiddelingsbureau kan aangeven dat een enkele tolk niet voldoende kwaliteit kan bieden en de opdracht te zwaar is voor één tolk.
• De tolk kan aangeven de opdracht alleen te kunnen uitvoeren wanneer er twee tolken worden ingezet.
• Een dove klant heeft het recht om, indien de situatie te moeilijk of zwaar is, een tolk de opdracht niet alleen te laten uitvoeren.

Hoe is de betaling van teamtolken geregeld?

Wordt de opdracht in een team van twee of meer tolken uitgevoerd? Dan moet iedere tolk voor de gehele tijd van de opdracht worden betaald. Bij Tolkcontact (leefuren) krijgen allebei de tolken 100% vergoed. Bij werk- en onderwijsuren (UWV) is dit ook zo. Heeft de dove klant niet over genoeg uren? Dan kan de klant extra uren aanvragen bij de afdeling IR van het eigen regionale UWV kantoor of bij Tolkcontact.

Hoe vraag ik als klant extra uren of een teamtolk aan?

Je stuurt een brief naar uw UWV kantoor (werk- en onderwijsuren) of een email naar Tolkcontact (leefuren). Daarin schrijf je waarom je twee tolken aanvraagt voor deze opdracht. Je kunt voorbeeldbrieven gebruiken. Deze zijn hier te vinden: http://www.nbtg.nl/over-het-beroep/teamtolken

We hopen dat steeds meer tolkgebruikers teamtolken gaan inzetten!

Na het artikel van José haar ouders en tante gelezen te hebben (Raakvlak 6, 2017) bedacht ik me dat mijn 91 jarige vader ook bijzondere verhalen heeft. Ik ben wel benieuwd hoe het er bij mijn ouders toe ging rond de jaren vijftig.

 

Bron: Raakvlak, 2018
Door: Helma Pascaud

Op bezoek bij mijn vader heb ik gevraagd of ik hem wat vragen mocht stellen.

“Pap, u trouwde met mam in ’51 he? Harrie werd na een paar jaar geboren en ik weer twee jaar later. Wanneer merkten jullie dat Harrie niet goed hoorde?”

“Ach kind, even graven hoor”, verzucht mijn vader. Na even denken gaat mijn vader verder: “De buurvrouw tikte op het raam en Harrie reageerde niet. Daarop meldde ze ons dat we Harrie zijn oortjes moesten laten nakijken. Misschien hoorde hij niet goed. We waren verontwaardigd want hij reageerde gewoon als we binnen kwamen. (Later bleek dat de houten vloer trilde als we de kamer binnenliepen. Daardoor keek Harrie op.) Toch, ondanks dat wij dachten dat de oortjes goed waren, was de twijfel gezaaid. Mam is naar de huisarts gegaan en we werden doorgestuurd naar het Academisch Ziekenhuis in Groningen.“ ”Harrie  bleef daar alleen he? Mochten jullie er niet bij blijven?”

“Nee, dat was toen zo, je bracht je kind weg en vertrok, dat vonden we heel erg… Uit onderzoeken in Groningen kwam dat Harrie zwaar slechthorend was. Het advies was: “Stuur de jongen naar het doveninstituut Effatha.”  Je moeder wilde dat niet want dan zou hij intern moeten. Harrie kreeg een hoortoestelletje aangemeten en mama leerde hem praten samen met de logopediste…” Mijn vader is stil, even in gedachten verzonken: “een prachtvrouw was die moeder van jullie…” Ik haal ondertussen een bakje koffie om mijn vader even de rust te gunnen..

“En toen pap, want ik was toch ook al geboren?”

“Ja, Professor Huizinga uit het AZ Groningen wilde jou ook zien, je was nog erg klein, anderhalf jaar. Toch wilde we wel graag weten of jij ook slechthorend was. Want ik werkte bij de Marine en moest uitgezonden worden naar Nieuw Guinea. Ik bracht jou ook voor een week naar Groningen. Je kwam vermagerd en niet meer zindelijk terug. Jij bleek zo mogelijk nog zwaarder slechthorend te zijn… “

“Ow pap, hoe vonden jullie dat, twee slechthorende kinderen, hoe konden jullie daarmee omgaan?”

“Tja”, slikkend: “hoe ga je dáár mee om, we hebben wat afgehuild, want hoe moest dat nu verder?”

Ik strijk mijn vader over zijn arm: “Dat begrijp ik pap, we hebben op de Professor Burgerschool in Amsterdam gezeten, school voor slechthorende kinderen. Hoe zijn we dan in Amsterdam terecht gekomen?”

Mijn vader wrijft over zijn handen: “Er was een probleem, want de professor in Groningen adviseerde dus om jullie zo snel mogelijk naar een school voor slechthorende kinderen in Amsterdam te sturen. Ik heb uitstel gekregen van uitzending naar Nieuw Guinea.”

“Hoe is dat verder gegaan?”, vraag ik nieuwsgierig. Ik heb natuurlijk best wel verhalen gehoord maar toch bijzonder om het nog eens te horen.

“Ik werkte als kok bij de Marine en ben overgeplaatst naar Amsterdam. Mama en jullie woonden nog in den Helder. Ik moest een huis voor vier personen zoeken en de woningnood was hoog… Het toeval wilde dat ik de commandant waar ik in Korea mee aan boord van Marineschip de Hare Majesteit Piet Hein had gezeten tegenkwam. “Hee Overdijk”, zei de man verrast, “jij hier, hoe is het?”  Ik stortte mijn hart uit en vertelde over mijn twee zwaar slechthorende kinderen, baby en peuter en waarom ik in Amsterdam werkte. ‘De kinderen moeten zo snel mogelijk naar school om te leren praten en we hebben geen huis…’

De commandant was even stil na mijn verhaal en bromde toen: “Overdijk, dit gaat in orde komen, maak je geen zorgen..”

Binnen een maand hadden we een huis..”

“Maar moest u toen alsnog naar Nieuw Guinea?”

“Nee, ik werd toen we eenmaal in Amsterdam woonden uitgezonden naar Aruba voor 16 maanden…” “Oh pap, dat zal wel heel zwaar geweest zijn dat u mam en ons in een vreemde stad achter moest laten…”  “Mijn vader buigt zich voorover, geëmotioneerd, “Kind, wat dacht je! Maar je moest want het hoorde bij je werk.”
Ik merk dat mijn vader moe wordt, het is best emotioneel om over het verleden te praten.  We houden even een pauze.

Helma: “Terug uit Aruba, hoe trof u ons aan. U kreeg natuurlijk wel brieven…”

Vader: “Jullie hadden een gehoorapparaatje. Eéntje want de verzekering betaalde er maar een. Daardoor begonnen jullie steeds beter te praten. Maar ook door middel van logopedie en hulp van mama. School ging goed, jullie zaten op een school op de Plantage Muidergracht.”

“Oh ja”, grinnik ik. “Dat weet ik nog, ieder jaar op schoolreisje naar dierentuin Artis. Die stond tegenover de school, een straat oversteken… Later zijn we verhuisd binnen Amsterdam he?”

“Ja, de school verhuisde naar een nieuwe locatie in Amsterdam West en omdat jullie anders heel Amsterdam moesten doorkruisen zijn we mee verhuisd. Wij kregen via via een woning in Osdorp.”

“Goh, jullie hebben veel moeten doen en laten voor ons…” 

“Ach ja, meisje, als ouder dóe je dat gewoon.”

Ik bedenk dat ze best wel veel ‘offers’ voor ons moesten brengen maar dat ik hen dankbaar ben voor een fijne jeugd. Pa vindt Amsterdam een rotstad terwijl ik er alleen maar goede herinneringen aan heb, mede dankzij mijn vader en moeder.

“Hoe ging het verder pap? “

“We woonden heel prettig in Osdorp, leuke buren die later vrienden werden, ons leven kabbelde voort. Regelmatig ging ik een periodevaren. Maar dat was niet erg want het ging thuis goed.”

“Hoe kwamen jullie erachter dat we slechtziend waren?”

Ik kijk voorzichtig naar m’n vader want weet dat dit een erg verdrietige periode in zijn leven is.

“Wat ik nu vertel heb ik uit brieven van mama want ik was weer uitgezonden voor 16 maanden, dit keer naar Curaçao. Het lijkt wel of ik er altijd niet was bij akelige gebeurtenissen. Op een gegeven moment kreeg ik een brief van mama dat Harrie tegen een lantaarnpaal was opgelopen en wel vaak struikelde. Onze buurvriend had gezegd: “mankeert die jongen niets aan zijn ogen? Laat dat eens onderzoeken.” Harrie, inmiddels achttien jaar, ging daarop zelf naar de huisarts.”  Pap is even stil, vertelt verder, “Later kreeg ik een brief: Harrie was doorgestuurd voor onderzoek naar de Vrije Universiteit Amsterdam. Hij ging op zijn brommer, ik weet niet of mama mee is geweest voor de onderzoeken.”

“Later moest Harrie terug voor de uitslag he? Hij is toch niet alleen naar het ziekenhuis gegaan?” “Nee, dat weet ik zeker, er werd hem gezegd dat hij maar iemand mee moest nemen. Dus mama is achterop de brommer gestapt.”
“En toen pap… “

” Tja, ik kreeg weer een brief, Ik weet nog goed. Ik zat aan de keukentafel, alleen. In de brief stond dat de artsen vertelden dat Harrie mogelijk blind zou worden.

Ze vroegen wat voor opleiding hij deed want niet alles kon meer. Piloot of chauffeur worden was bijvoorbeeld uitgesloten. Net als brommer rijden. “Harrie stapte naar buiten en gaf met een wit gezicht de brommersleutels aan je moeder”, slikt mijn vader. ”Mama kon niet rijden dus ze zijn heel voorzichtig naar huis gereden.”

We zitten samen stil met tranen in onze ogen.

“Jij moest ook onderzocht worden en jij bleek dezelfde oogziekte te hebben.”

“U bent toen uw termijn in de West afgelopen was teruggegaan naar huis.”

“Ja, en toen was het intensief praten met je moeder; hoe moet het nu verder, wat gaat er gebeuren. Ik kreeg de mogelijkheid om terug in den Helder geplaatst te worden, jullie gingen mee. Jij had een administratieve opleiding afgerond en kreeg een baan, later man en kinderen. Harrie studeerde bijna cum laude af op de HTS (Hogere Technische School) en kreeg een goede baan bij het Energie Centrum Nederland in Petten.”

“Terugkijkend, hoe vindt u dat ons leven verlopen is?”

“Nou kind, als je er voor staat denk je, hoe moet dit allemaal en je maakt je zorgen… Maar terugkijkend zie je pas de rode draad door je leven. Hoe alles ogenschijnlijk door toevalligheden aan elkaar hangt, maar… “ Pa heft zijn vinger op:  “ik geloof dat we hulp van boven hebben gekregen. ”

Ik sla mijn arm om hem heen en knuffel hem.

“Mooie afsluiting pap, dank u dat u uw verhaal met ons wilde delen.”

Dit is maar een klein stukje van onze familiegeschiedenis, mijn vader heeft nog veel meer verhalen…ik teken ze op want het is té bijzonder om dit verloren te laten gaan. Als er lezers zijn die ook een mooi verhaal hebben? De nieuwsredactie nieuwsredactie@doofblinden.net hoort het graag.

Een nieuw item om makkelijke en nuttige tips te delen in Raakvlak voor mensen met doofblindheid.

Bron: Raakvlak 1, februari 2018
Door: Gijs Brüggemann

Tikkie; een handige betaalverzoek app van iOS en Android smartphone:

In het dagelijks leven betalen we steeds meer met digitale betaalmiddelen zoals pinpas. Dit gebeurt ook als we met vrienden/familie/tolken/begeleiders uitgaan naar een café, museum of restaurant.
Soms betaalt iemand vooruit en dan wordt het later wel terug betaald, contant of we maken het over.
Maar het gebeurt dan iemand geen contant geld heeft om terug te betalen of je moet het IBANnummer nog opvragen.
Makkelijker is dan de volgende oplossing, je kunt een app downloaden voor je smartphone.
Met de app Tikkie kun je een betaalverzoek doen via Whatsapp!
Zie de volgende link: https://tikkie.me/over-tikkie

Inleiding:

Ongeveer zes jaar geleden ben ik begonnen met vrijwilligerswerk bij de Oogvereniging OOR & OOG, participatie groep DoofBlinden. Ik wilde graag weer aan de slag. Mee doen in de maatschappij. Daar voor had ik vijf jaar gewerkt als administratief medewerker bij een krant en bij Stcihting MEE. Door het vele vrijwilligerswerk bleef ik actief. Daardoor was het geen hele grote stap voor mij om over te schakelen naar een betaalde baan. Want in die zes jaar werd mij steeds meer duidelijk dat ik graag weer een betaalde baan wilde.

Bron: Raakvlak 1, februari 2018
Door: Martine Muizelaar

Op facebook zag ik een bericht van Ctalents. Ctalents ondersteunt mensen die doof, slechthorend en/of blind, slechtziend zijn bij het vinden van een betaalde baan. Zij hadden een vacature waar ik op gereageerd had. Deze vacature was niet de goede voor mij maar ik kreeg wel een traject aangeboden bij Ctalents. Ik mocht stage lopen bij CtheCity. Dat is een bedrijf van Ctalents. Zo kon ik kijken of ik nog wilde werken en of ik het nog kon maar ook Ctalents kon kijken wat ik kan. Dit was helemaal gratis en ik hield mijn uitkering.

Ik heb trainingen, workshops, gesprekken gehad en gewerkt bij CtheCity. Door deze ervaringen ben ik er achter gekomen dat ik zeker nog een betaalde baan aan kan. Ik heb veel geleerd over mijzelf en veel praktische informatie en tips gekregen.
Ctalents heeft vele contacten met werkgevers en toen er een vacature vrij kwam bij ABNAMRO hebben zij mij voorgesteld. Na een aantal gesprekken bij ABNAMRO ben ik het geworden en nu ben ik in opleiding voor assistent wonen. Als ik al mijn diploma’s heb gehaald mag ik klanten informeren over hypotheken. Omdat mijn gehoor best nog goed gaat en mijn zicht ook heb ik niet heel veel aanpassingen nodig. Er is een goede koptelefoon die ik vrij hard kan zetten en er wordt gewerkt aan het omkeren van de kleuren op mijn beeldscherm. Mijn lieve blindengeleidehond Hino ligt hier lekker op zijn eigen kussen naast mij.
We werken in groepjes aan een bureau. Mijn collega’s praten wel eens naar elkaar over van alles en nog wat. Ook grapjes, die versta ik niet. Nadat ik had gezegd dat ik dat jammer vond bij mijn leidinggevende betrekken zij mij nu ook bij de gesprekken en de grapjes. Dat is heel fijn. Als je aangeeft wat je nodig hebt wordt daar voor zover mogelijk ook echt gehoor aan gegeven. Binnen ABNAMRO is Be-Able opgericht. Zij zijn de drijvende kracht achter het aannemen van mensen met een beperking. Bij mij op de afdeling werken 3 dove mensen, zij geven hypotheek advies in gebarentaal. In totaal werken er nu 50 mensen met een beperking bij de bank en ze willen dat gaan uitbreiden naar 150 mensen.

Ik werk nu via Ctalents bij de bank. Ctalents krijgt van het UWV subsidie omdat zij mij als arbeidsgehandicapte aan een baan hebben geholpen. Als ik niet meer kan werken door mijn beperking hoeven zij ook niets te betalen. No-risk polis noemen ze dat.
Ik ben volledig afgekeurd en heb een WAO uitkering.
Het geld dat ik nu verdien met het werk wordt van mijn uitkering afgehaald. Maar omdat ik drie dagen werk krijg ik meer dan de uitkering. Nu ben ik niet meer afhankelijk van mijn uitkering.
Ongeveer 10 jaar geleden heb ik ook gewerkt op deze manier. Ik werkte toen 2 dagen en kreeg een aanvulling op mijn salaris van de UWV/WAO. Toen moest ik stoppen met werken omdat ik ‘wegbezuinigd’ werd. Ik kreeg toen meteen weer mijn volledige WAO uitkering terug. Dus als het nu niet goed zou gaan kan ik ook weer terugvallen op mijn WAO uitkering.

Het was even omschakelen om weer in het dagelijks ritme te komen. Ik moest ook keuzes maken. Het vrijwilligerswerk werd te veel om er nog bij te doen. Daarom ben ik ook gestopt met de voorlichting bij de participatiegroep. Nu kan ik meer energie steken in het leren en studeren.
Het geeft mij een heel goed gevoel dat het mij gelukt is om deze baan te krijgen. Het gaat goed en ik heb een fijne werkomgeving. Ik reis elke dag naar Amsterdam, het Leidseplein en dat vind ik echt heerlijk. Ik hou van de mensen en de omgeving. Hino laat ik tussen de middag uit in Het Vondelpark waar hij lekker los kan lopen en met andere honden kan spelen.

Toen ik vroeg aan ABN of ik dit artikel mocht plaatsen kreeg ik een mooie reactie: “”Geen probleem, leuk artikel, hoop dat meer mensen hierdoor aangemoedigd worden om de stap te kunnen zetten.” Daar ben ik het helemaal mee eens.

Vrijdag 24 november, Huiskamerbijeenkomst bij Elly Bosman in Arnhem.

Door: Hans Damave Elly Bosman
Bron: Raakvlak 1, februari 2018

Wat zou je feitelijk nou over zo’n bijeenkomst moeten melden?
Dan zal ik proberen die vraag hier zelf te beantwoorden.
Die middag waren we met acht aanwezigen, zes mensen uit onze doelgroep, één echtgenoot en één persoonlijk begeleider.
Het gesprek kwam vrij gemakkelijk op gang, want al tijdens het kennismakingsrondje werd het thema van die middag min of meer al bepaald. Daarover later meer.

Wat mijzelf opviel was, dat ik van de aanwezigen twee mensen bleek te kennen, maar van wie ik niet wist dat zij ook deel uitmaken van onze doelgroep, ‘n soort aha-erlebnis* dus. Hiermee denk ik dan ook het belang aan te kunnen geven van regionale bijeenkomsten als deze. Het uitwisselen van ervaringen, en die dan ook van elkaar herkennen.
Wat we tijdens de voorstelronde eigenlijk meteen van elkaar wilde weten was:
“Wat ervaar je als ‘n groter gemis, de visuele, of de auditieve beperking?” De antwoorden waren heel persoonlijk en vormden de leidraad voor het vervolg van deze onderlinge uitwisseling. Zonder hier nu verder op in te gaan licht Elly toe wat deze vraagstelling zo complex maakt:
‘Er kwam geen eensluidend antwoord op die vraag. Het is heel afhankelijk van iemands persoonlijke omstandigheden. Als je van jongs af aan gehoorproblemen hebt leer je automatisch je ogen goed de kost te geven. Andersom geldt ook: als je jong oogproblemen hebt leer je je oren de kost te geven. Dit bepaalt mee hoe je je ontwikkelt en hoe je het verlies van je zicht respectievelijk gehoor ervaart. Verder speelt je karakter een grote rol. Zuig je alles wat je om je heen ziet en hoort gretig op, dan is het gemis van het één en/of ander groter dan wanneer je vooral op jezelf gericht bent. Ook interesses spelen een rol: houd je erg van muziek dan kan een gehoorverlies enorm veel impact hebben. Een ander die uren in een bos naar vogels kan kijken zal zijn gezichtsverlies het sterkste missen.’

Ja, al met al, informeel maar wel natuurlijk en spontaan.
Gastvrouw Elly had de catering goed verzorgd en was medebepalend voor de ongedwongen sfeer.
Na ‘n korte pauze werd de gespreksstof wat algemener, ging het over hoorhulpmiddelen.
Te praat kwam de tijd van ver voor de hoortoestellen. Naar aanleiding daarvan kon Elly de ouderwetse trechter nog demonstreren, waarin de spreker zich voor de slechthorende dan verstaanbaar kon maken. Die trechter werd met een slangetje verbonden naar het oor. Ook ik was best wel verrast door het resultaat.
Het was dus niet alleen gezellig, maar ook informatief. We waren het er dan ook met elkaar over eens dat zo’n bijeenkomst zeker voor herhaling vatbaar is. Na afloop keerde iedereen tevreden huiswaarts. Zelf ben ik ook ‘n ervaring rijker geworden.
Tot slot over het hoe en waarom van zo’n huiskamerbijeenkomst zegt Elly het volgende:
‘Als kaderlid van de Regio Arnhem/Nijmegen zag ik nogal eens dat Doofblinden buiten de boot vielen of zelfs afhaakten, terwijl ze toch jarenlang (betalend!) lid waren van de Regio. Ik vond dat er ook iets voor die leden moest worden georganiseerd en wel onder voor hen gunstige omstandigheden. Ik kwam uit op een huiskamerbijeenkomst, een kleine kring passend om een tafel. Contact, stille ruimte, goede akoestiek, kleine groep, weinig storende elementen zijn dan bepalend voor het welslagen van zo’n huiskamerbijeenkomst.’
Met dit verslagje hopen wij hiermee andere regio’s te inspireren.

*aha-erlebnis: Je in ‘n flits van iets bewust worden, ‘n plotseling inzicht krijgen.

Afgelopen kerstvakantie ging ik samen met mijn vrouw voor een midweek naar Zeeland. Daar maakte ik een reisprogramma en geboekt voor onze overnachten als leuke bezigheden.

Bron: Raakvlak 1, februari 2018
Door Gijs Brüggemann

We gingen voor vier dagen naar Zeeland daar reden we eerst naar Brielle. Die stad was als eerste stad bevrijd door de Geuzen tijdens 80-jarige oorlog tegen Spanje. Daarin liepen we rond en namen heerlijk koffie bij Hofwachter café. Na een of twee uur vertrokken we naar Ouddorp en daar overnachtten we voor een nacht. We reden over Oosterscheldekering daar in het midden is een eiland Deltapark Neeltje Jans daar was vroeger een grote bouwput geweest en nu is een museum over Deltawerk bouwwerk in Zeeland en omstreken.

Toen richting Vlissingen. Daar hebben we heerlijk geluncht en rondgelopen. Daar zagen we een mooi standbeeld van onze zeeheld Michiel de Ruyter. We overnachtten bij het strandpaviljoen in de buurt. Op volgende dag gingen we naar Middelburg, echt mooie stad en rijk aan historie met VOC handelsplaats.
Op laatste dag reden we naar huis maar nog een tussenstop in Zierikzee. Wat een belevenis ervaring daar hebben we zoveel gezien en genoten!

Voordat ik het artikel afsluit wil ik met jullie delen dat een midweek in onze land echt superleuk voor even tussenuit! We deden ook eerder gedaan waaronder Texel, Dokkum, Alkmaar, en nu Zeeland. Ik zoek eerst via google met Plaats en foto’s te vergelijken voordat we een bestemming uitkiezen. Vervolgens reserveer ik overnachten en in hun omgeving verkennen met kaart en restaurant/tentje. Dan komt vanzelf goed met aanvullende reisprogramma met tussenstops zodat mijn vrouw kan goed uitrusten na lange rijtijd. Met de auto zien we veel en snel van A naar B en ook overal kan rijden. Ik vind zelf erg leuk om programma te bedenken en plannen maken zodat ik altijd bezig houden!