admin

Bezoek bij museum Boijmans van Beuningen
in Rotterdam met Gracia Tham

Tekst: Gijs Brüggemann
Bron: Raakvlak 1, 2020. Blad van Oogvereniging OOR&OOG

Als je de naam Museum Boijmans van Beuningen hoort of leest, dan denk je misschien wat is dat voor een soort museum? Maar mensen uit Rotterdam en omgeving kennen dit  museum goed, maar de rest van ons niet echt. Het museum heeft een verzameling van topkunsten en schilderijen. Het museum ontstond dankzij de collectie van Frans Boijmans uit de 18de eeuw die in de buurt van Rotterdam woonde. Na zijn dood schonk hij zijn collectie aan de gemeente Rotterdam. Het museum groeide uit tot 500 topstukken uit Nederland en het buitenland.

Toen ik, met mijn gebarentolk, arriveerde bij de hoofdingang van het Museum Boijmans van Beuningen, zagen we een echt groot gebouw en het was erg druk. We moesten onze jassen afleveren bij de garderobe. Maar de garderobe… waar was die? We kregen te horen van een medewerker dat we zelf onze jassen moesten ophangen aan touwen met een jashanger… We keken in eerst instantie met verbazing, “ja hoor, hoe moet dat dan? Zij liet ons zien wat we moesten doen.

Dus onze jassen aan de jashanger bevestigen en met het touw omhoog trekken. Ik zag met lachend gezicht hoe mijn jas naar boven ging tussen allerlei jassen en tassen. Wat een origineel idee zeg! De touwbevestiging aan de slothanger en neem je een sleuteltje mee…

Om de hoek ontmoetten wij Elvera van Leeuwen en Gracia Tham. Gracia was al eerder met José de Jong en Willem Pracht geweest, maar ze miste een dove met een visuele beperking. Daarom heeft Gracia mij gevraagd om een bezoek aan het Boijmans te brengen en tips te geven voor een goede rondleiding voor mensen met doofblindheid.

Dat vond ik natuurlijk erg leuk en ik was benieuwd wat ze (tactiel) kunnen aanbieden voor mensen met doofblindheid. Zonder geluid dus… Toen we eerst bij koffieruimte binnenkwamen was het daar echt lawaaierig en rumoerig. Daardoor kon Gracia het niet goed volgen, en zei ik meteen: ”He, daar heeft mijn gebarentolk ook last van, en vervolgens barsten we in lachen uit.

We verplaatsten ons naar een rustige plek bij het raam ergens in het museum, want in de koffieruimte is er ook niet voldoende licht en gaf ik advies om wat meer verlichting in te zetten. Maar dat mag vooral ook niet te fel zijn zoals het zonlicht door het glazen raam of dak hoor.

Al goed, we gaan verder met de gevolgen van onze beperkingen. Elvera legde ons uit wat de ideeën en mogelijkheden zijn die het Boijmans ons kan bieden.

Bijvoorbeeld een groot bord van formaat A2 en A3, maar helaas zonder kleur en een soort leegte. Ik voelde wel iets op hard papier als soort reliëf en ik probeerde dieper te tasten om te voelen of ik het verschil kan waarnemen. Maar helaas, dat lukte niet want er waren te weinig details. Bovendien wil ik ook graag gewoon zien in combinatie met voelen.

”In de rondleidingen voor blinden en slechtzienden worden deze borden gebruikt om een schilderij te voelen. Bij ons bezoek hebben we alleen een reliëfbord gevoeld, maar niet het schilderij gezien waar het bord bij hoort.

Alleen het bord voelen is niet genoeg”, zegt Gracia. ”Daar heb je helemaal gelijk in. Je moet het schilderij zien of de gids moet erbij vertellen wat er op het schilderij te zien is.”

In eenvoudige figuren in zwart-wit kun je op het bord voelen hoe een schilderij is opgebouwd Bijvoorbeeld het aantal mensen op een schilderij en dat de belangrijkste persoon groot in het midden staat. Deze tekeningen zijn bedoeld als ondersteuning van het verhaal van de gids bij de rondleiding.

Ik gaf ze wel een compliment voor hun ideeën en werkstukken want ze hebben het wel goed gedaan, maar… net niet helemaal. Daarom gaf ik een paar voorbeelden om verschil te maken. Bijvoorbeeld van zacht tot grof van stof tot steen/hout, zodat wij als doofblinde mensen het beter voelen en begrijpen. Maar dat mag ook niet te druk of te weinig zijn, want onze vingers zijn een beetje te dik. Dus is het beter een rustiger tastbaar bord te maken, zodat we het beeld beter kunnen ’begrijpen’ en ’volgen’.

Ik vertelde ook dat het belangrijk voor ons is om ons duidelijk voor te lichten over de oriëntatie en volgorde op het infobord, want dan kan de gids via mijn gebarentolk stap voor stap een toelichting geven, zodat ik een goed totaalbeeld kan krijgen en begrijpen. De uitleg mag ook niet te lang duren, maar gewoon basisinformatie, zodat ik niet te moe word. Ik kan dan ook vragen stellen als ik meer wil weten of een toelichting nodig heb.

Tenslotte gidste zij ons door het gebouw van Boijmans van Beuningen en wilde zij eerst één voor één alle kunstwerken beschrijven. Maar zij besefte al snel dat dan de rondleiding wel een aantal slopende uren zou duren. Daarom tikte ik haar aan en vroeg haar: “Zoek gewoon een paar leuke interessante verschillende

kunststukken uit, zodat ik nieuwsgierig word naar de andere kunststukken en vaker wil terugkomen”. Verder verzocht ik haar ook als er een doofblinde bezoeker met gebarentolk (en ook schrijftolk of doofblinden begeleider) ook toegestaan om ’gratis’ toegang te krijgen. Want wij als doofblinde mensen kunnen niet alleen rondlopen en ontstaat er miscommunicatie (dus geen informatie)! Want eigenlijk hebben we daar wel recht op om beide mogelijkheden te krijgen.

Oh ja, toen ik een aantal kunstwerken wilde bezichtigen, was er helaas soms te weinig licht of schemering (dat is soms nodig om de kleuren van een kunstwerk te beschermen) kwam ik op het idee om zelf foto’s te maken van het kunstwerk met mijn smartphone. Want dan zie ik wat beter en meer dan met alleen mijn eigen ogen, top!

Een kunstwerk maken is niet alleen een simpele uitvoering van wat kunstenaar ziet of voelt, maar heeft ook vaak een (verborgen) boodschap, zodat wij als bezoekers kunnen kijken en zelf bepaalde beelden en gevoelens ervaren. En misschien ook soms een discussie voeren met andere bezoekers. Maar ja, het is natuurlijk nooit de bedoeling om lang naar ieder kunstwerk te turen en daarna een uitvoerige discussie te voeren. Gewoon kijken naar iets waarin je zelf iets moois of bijzonders ziet dus voor mij waren dat hooguit vijfentwintig werkstukken. Dan heb ik wel genoeg gezien. Voor de rest kom ik wel een volgende keer terug. Dan verras ik mezelf dat ik een bepaald kunstwerk niet eerder had gezien. Dus beetje over het hoofd gezien hé? De moeite waard om nog een keer een bezoek te brengen aan het Boijmans museum.

Contactdag 14 december

Een dag waar een luchtje aan zat. De laatste deelgenotendag van 2019 bij PGO support in Utrecht.
Met in de morgen een lezing over de betekenis en werking van etherische oliën en in de middag een gezellig samenzijn bij een smakelijk buffet.

Tekst: Theo Hendrikse
Bron: Raakvlak 1, 2020. Blad van Oogvereniging OOR&OOG

…En als je dan om half elf binnenloopt, rol je in een soort mierenhoop van snoeren, honden, stokken en veel luid pratende mensen die elkaar hartelijk begroeten. Of voorzichtig vertellen dat ze hier “voor de eerste keer zijn”. Die mensen moet je koesteren en dat deden in elk geval de organisatoren zeker.

In die kwetterende mierenhoop was er koffie en thee en een dikke kerstkrans. Of voor de midwinterliefhebbers, een dikke midwinterkrans.

Om elf uur was iedereen er klaar voor. De schrijftolk, de aanwezigen (al waren die moeilijk stil te krijgen) en de bevlogen mevrouw die ons zou inwijden in de wondere wereld van etherische oliën, Sanne van den Berg-blok. Ze werkt als epigenetisch huidtherapeut. Met producten van de Duitse firma Dr.Hauschka.

”De huid is de spiegel van de ziel”, vindt ze. Meer vertel ik daar niet over. Ze kwam om ons over de werking van etherische olie te vertellen en niet om diep in te gaan op deze nieuwe therapie. Ze is gemakkelijk op Internet te vinden.

Geroutineerd vertelde ze over de werking van etherische olie. Ze deed dat met behulp van een PowerPoint en beschreef keurig wat de plaatjes deden. Soms moest ze even tot de orde geroepen worden omdat ze de vaart erin zette en niet iedereen haar bij hield.

Etherische oliën verwarmen de huid en bloedvaten. Helemaal niet slecht in de winter. Er zijn veel soorten. Wel 300. Maar het is wel handig om te weten dat er van die 300 95 zijn die niet giftig zijn. Die je desnoods kunt drinken, maar wel per druppel.

Ze ging uitgebreid in op de werking van de verschillende oliën. Elke olie heeft zo zijn eigen karakter. Lavendel, rozen en nog 93 soorten. Er wordt wel gerommeld met deze oliën. Het is heel verleidelijk om synthetische stoffen inclusief geurstoffen toe te voegen. Dan kun je het spul veel goedkoper aanbieden. Maar zuiver is het dan niet meer en je kunt er allergische reacties van krijgen.

In de twee uur dat ze aan het woord was, kregen wij ook een hoop verschillende olie te ruiken. Rozemarijn, citroen en mandarijn. Citroenolie maakt je hoofd helder, mandarijn geeft je ruimte. Nu moet ik hier toch een kleine persoonlijke noot invoegen. Bah! Ik vind dat alle mandarijn gebruikers erg ver van mij vandaan moeten blijven!! Niks ruimte, eerder braakneigingen.

Zo, even een snuifje lavendel nemen beste lezer, en dan kan ik weer geheel in balans verder schrijven.

Het verhaal van Sanne viel in de smaak. Dat bleek wel uit het grote aantal vragen die ze kreeg. Twee uur lang waren we met z’n allen behoorlijk in de olie. Mijn neus was behoorlijk, hoe zullen we dat nu eens noemen, oversnuift.

Hierna was het hoog tijd om van de smaak en de geuren van het buffet te gaan genieten. Hierover valt minder te vertellen, omdat ik niet langs alle tafeltjes ben gaan ‘luistervinken’. Of de alcohol hierbij hielp, weet ik niet. Maar na twee uur tafelen moest ik constateren dat we allemaal nog een stukje luidruchtiger waren geworden. Ik hoop dat de mensen die deze dag nieuw waren zich opgenomen gevoeld hebben. De twee aan tafel bij mij wel, zo bleek uit navraag.

Een kleine dissonant bij deze dag moet ik opmerken. We slagen er niet in om deze dag voor onze dove leden aantrekkelijk te maken. Ik heb jullie gemist.

Maar de dag was geslaagd, een verwarmende bijeenkomst. En dat terwijl we alleen maar even aan die verwarmende olie hadden gesnuffeld…

 Blinde Liefde voor Salsa

Als klein meisje zat ik op ballet. Ik was een jaar of twee en heb zelfs meegedaan aan een dansvoorstelling.

Maar… ballet vond ik niet zo leuk… Zwaaien met je handen als een grote vogel en op je tenen staan lopen. Ik hou meer van vlotte tempo dansen. Ik ben dus met ballet gestopt en ik wist niet wat voor dans ik wilde doen. Vanaf dat moment heb ik vele verschillende sporten gedaan: paardrijden, turnen, zwemmen, fietsen, steppen, skeeleren, ijsschaatsen, fitness, aerobics…

Tekst: Gaby Wynia
Bron: Raakvlak 1, 2020. Blad van Oogvereniging OOR&OOG.

Toen ik 16 was gingen mijn ouders en mijn oom en tante op dansles en ik ging mee om te kijken. Ze deden aan stijldansen. Het zag er zo leuk uit dat ik ook op stijldansen wilde. En ja, dat dansen met partner is iets wat ik heel leuk vind: de man leidt, de vrouw volgt en zo dans je samen door de hele zaal heen. Het voordeel om met een partner te dansen, is dat ik als slechtziende vrouw niet hoefde op te letten om geen botsing te maken met andere dansers.

Ik heb Beginners, Brons, Zilver, Zilver Ster, Goud en Goud Ster gehaald.  Daarna volgde Topklasse, maar bij Topklasse heb je vaste danspartner nodig en die had ik helaas niet. Ik vond het erg dat ik moest stoppen, ik vond het zo leuk. Toen ben ik Keep Fit gaan doen, dat is een combinatie van individueel dansen en aerobic met aantal leden. Het grappige was: de juf van de Keep Fit was dezelfde juf als bij het ballet toen.

Keep Fit was ook heel leuk en dat bleef ik doen totdat ik ging verhuizen.

Toen leerde ik medio 2002 een man kennen via internet, hij is een (invaller) salsa danspartner en hij vond gebarentaal interessant. Zo leerde ik hem gebarentaal en hij leerde mij salsa dansen. Dat vond ik ook heel leuk. Eigenlijk vind ik salsa nog leuker dan stijldansen: bij salsa dansen heb je geen vaste routine zoals bij stijldansen.

Bij stijldansen zijn de volgorde strikt volgens de regels: je weet wat de volgende dansfiguur wordt. Bij salsa dansen is dat niet: een man bepaald welk dansfiguren hij wilt leiden, voor mij als vrouw dus een verrassing en ook een uitdaging.

Ik wilde heel graag op salsa les, maar dat ging lastig. Bij de meeste reguliere salsa scholen is het erg donker en de lessen gaan heel snel. En de docenten hebben wellicht geen tijd om extra tijd aan je te besteden als je niet snel genoeg kunt zien of horen…

Ik baalde… Totdat ik op vakantie ging naar Egmond aan Zee met de Nederlandse Stichting voor Doofblinden. Ik ontmoette een tolk, zij vroeg of ik zin had om een avondje salsa te gaan dansen. ‘Ja!’ riep ik meteen en toen vertelde ze dat er Blinde Liefde voor Salsa was in Rotterdam. Ik kreeg meteen kriebels in mijn heupen en heb meteen contact opgezocht met de projectleidster van Blinde Liefde voor Salsa in Rotterdam.

Ik kwam daar en zei tegen de projectleidster dat ik in ‘s – Hertogenbosch ook Blinde Liefde voor Salsa wilde opzetten. Dus zo gezegd en zo gedaan: 15 januari 2016 is Blinde Liefde voor Salsa in ‘s – Hertogenbosch geboren! 🙂

Maar… Hoe dans je eigenlijk met een partner als je niet (goed) kan horen en zien?

Nou, ik zal eerst uitleggen hoe het normaal gesproken hoort en vervolgens leg ik uit hoe Blinde Liefde voor Salsa aanpast.

Bij salsa dansen leidt de man en de vrouw volgt hem. De vrouw ziet aan de bewegingen van de man waar toe hij wil dat de vrouw doet.

Bij Blinde Liefde voor Salsa wordt het sturen benadrukt met de handen, dus de vrouwen voelen aan de handen van de mannen hoe hij wil dat de vrouw doet.

Bij mensen die ook nog auditief beperkt zijn, kunnen voelen aan de horende, wanneer de stappen worden gemaakt. In het begin, als ze nog aan elkaar moeten wennen, kan dit door middel van tikken met de vinger op de hand of op de rug/schouder van een dove. Dus ook als de man doof is en de vrouw geeft de ritme aan, blijft de man de leider. Maar het gaat meer om de plezier dan het volgen van de ritme, dus als een vrouw het ritme ook niet zo goed kan horen, is dat niet erg. Ze kunnen op gevoel dansen.

De leraren en de buddy’s hebben een stukje ervaring opgedaan door te dansen met simulatie brillen (en hoofdtelefoons) op, zodat ze ervaren hoe het is als je de danspartner niet (goed) kan zien (en de muziek niet (goed) kan horen). Zo worden ze bewuster van het nadruk op het sturen.

Ook hebben de leraren en de buddy’s meer geduld en worden de cursisten zo nodig individueel les gegeven. De instructies wordt duidelijk en veelal met spraak gegeven en voorgedaan met het sturen van de ervaren danspartner.

En zo kunnen mensen met visuele beperking en doofblinden met veel plezier dansen!

De vestigingen van Blinde Liefde voor salsa zijn:

• Rotterdam, contactpersoon: Annemarie Nodelijk
• ‘s – Hertogenbosch, contactpersoon: Gaby Wynia – van Lierop
• Utrecht, contactpersoon: Esther van Tol

Mailadres: info@blindeliefdevoorsalsa.nl